Kibyra Antik Kenti Kazılarında Herakles (Hercules) Heykeli Bulundu

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Arkeoloji Bölümü tarafından Yrd. Doç. Dr. Şükrü ÖZÜDOĞRU başkanlığında Kibyra Antik Kenti’nde yapılan kazılar sırasında, 2014 yılı kazı sezonunda Agora 1. Teras Caddesi Doğu Roma Dönemi yapılaşmaları içerisinde Havuzlu Çeşme yapısı bloklarının arasında devşirme olarak kullanılmış bir Herakles (Hercules) başı ele geçirilmiştir. İlk belirlemelere göre M.S. 2. yüzyıla ait olduğu tespit edilen mermer Herakles heykeline ait başın yüksekliği 40 cm, genişliği ise 30 cm ölçülerindedir. Bu boyutlardan hareketle heykelin 2.40 m’lik bir yüksekliğe sahip olduğu düşünülebilir.

Yunan mitolojisinde, Zeus ile Miken kralının kızı Alkmene’nin oğlu olan Herakles doğduğu günden itibaren Hera’ nın düşmanlığını kazanmıştır. Mitolojiye göre Herakles, henüz birkaç günlük bebekken Hera’nın gönderdiği iki zehirli yılanı öldürmüş ve tanrısal bir kuvvete sahip olduğuna inanılmıştır. Herakles üstün bir eğitim görmüştür. En iyi yaptığı işler; ok atmak, at sürmek ve güreşmektir. Thebai kralının kızı Megara ile evlenen Herakles’in üç çocuğu olmuştur. Herakles’in en yaygın olarak bilinen ve antik dönemde kabartmalara ve diğer sanat eserlerine konu olan mitosu “Herakles’in 12 İşi (Görevi)” olarak adlandırılan mitostur. Bu mitosa göre Herakles, Hera’nın O’nu öfkelendirmesi sonucu karısı ve çocuklarını öldürür ve suçlarından arınmak için Miken kralı Eurystheus’un hizmetine girer;  kral, Herakles’e birbirinden zorlu 12 iş vererek bunları tamamlamasını ister ve mitolojide bu hikâye “Herakles’in 12 İşi” olarak adlandırılır.

Herakles'e Eurystheus tarafından verilen 12 görev içerisinde “Nemea Aslanını Öldürmek” ilk sırada olandır. Nemea bölgesinde dehşet saçan bu aslan o zamana ait hiçbir av silahıyla öldürülememektedir ve Herakles saatlerce güreştiği aslanı kolları ile boğarak öldürmeyi başarmıştır. Uzun bir uğraştan sonra yüzdüğü ve her türlü kesici silaha karşı korumalı olan aslanın postunu, bir zırh gibi kuşanmıştır ve diğer görevlerini gerçekleştirirken kullanmıştır. Herakles, antik dönemde sanat eserleri üzerinde resmedilirken çoğunlukla postuyla beraber işlenmiştir. Kibyra’da bulunan başı da Herakles olarak tanımlarken başının üzerinde bulunan aslan postu belirleyici unsur olmuştur.