Mart enflasyonunda ağırlık “gıda” da

ATSO Başkanı Çetin’den Mart Ayı Enflasyonu Değerlendirmesi
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Mart ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Açıklamasında ekonomide koronavirüs salgını nedeniyle olağanüstü bir dönemden geçildiğini ifade eden Başkan Çetin, Türk özel sektörünün bu koşullara rağmen mal ve hizmet tedarikinde başarılı bir sınav verdiğini, üretim ve tedarik zincirinin işlemesi sayesinde Mart ayı enflasyonunun beklentiler düzeyinde kaldığını belirtti.
ATSO Başkanı Çetin açıklamasında şunları kaydetti:
Ekonomide koronavirüs salgını etkileri nedeniyle olağanüstü bir dönem yaşıyoruz. Birçok sektörde işyerleri kapanmış, üretime ara verilmiş, üretim-arz zincirinde kesintiler oluşmuştur. Böyle bir dönemde enflasyon ölçümü için fiyat almak bile zorlaşmış durumdadır. Diğer taraftan tüketim kalıpları değişmiş, bazı ürünlerde aşırı talep artışı veya talep düşüşleri yaşanmıştır. Birçok ülkede karantina uygulamaları nedeniyle Mart ayı ihracatımız %18 oranında düşmüştür.

Dünya ekonomisinde durgunluk dönemine girildi
Dünya ekonomisinde süresi ve şiddeti koronavirüs salgınına bağlı bir durgunluk dönemine girilmiş, işsizlik dünya ekonomisinin en önemli sorunu olmaya başlamış, petrol ve emtia fiyatlarında düşüş enflasyonu baskılamıştır. Bununla birlikte küresel tedarik zincirinde, özellikle tarım üretim ve ticaretinde kesintiler ve döviz kurunda artış, maliyetleri artırarak özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde stagflasyon, yani kombine durgunluk ve enflasyon etkisi de yaratmaktadır.

Tarımda ekim ve dikim faaliyetlerinin aksamaması önemli
Türk özel sektörü şu ana kadar mal ve hizmet tedarikinde başarılı bir sınav vermiştir. Bu dönemde özellikle sağlıkla ilgili ürünlerde fahiş fiyat uygulayan az sayıdaki şirket Ticaret Bakanlığı’nca belirlenmiş ve cezalandırılmıştır. Önümüzdeki aylarda başta tarım üretimi olmak üzere temel mal ve hizmetlerin tedarikinde aksama olmaması için sektör ve ürün bazında eylem planlarına dikkat edilmesi gereklidir. Karantina ve seyahat kısıtlaması uygulamalarının tarımda ekim ve dikim faaliyetlerinin aksatmaması da önemli konulardan birisidir.

Ekonomide temel üretim ve tedarikin kesilmemesi için çalışıyoruz
Bütün sektörlerimize, üretici ve çalışanlara moral ve mali destek sağlanması gereğini bu vesileyle hatırlatmak istiyorum. Oda olarak, sektörlerimizde istihdamın, çalışanlarımızın refah ve sağlığının korunması, ekonomide temel üretim ve tedarikin kesilmemesi için mümkün olan her çabayı gösteriyoruz.
Türkiye’de üretim ve tedarik zincirinin işlemesi sayesinde Mart ayı enflasyonu Koronavirüs etkilerinin başlamasına rağmen beklentiler düzeyinde kalmıştır. Aylık enflasyon TÜFE’de %0,57, Yİ-ÜFE’de %0,87, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında %11,86, yurt içi üretici fiyatlarında %8,50 olarak açıklanmıştır.
 
Mart enflasyonunda ağırlık “gıda” da
Mart ayında %0.57 TÜFE artışının %0.47’si gıda fiyatları artışından gelmektedir. Akaryakıt fiyatında indirim TÜFE’de %0.29 oranında düşüş sağlamıştır. TUİK verilerine göre, aylık fiyat artışı işlenmemiş gıdada %4.5, meyve ve sebzede %9, işlenmiş gıdada %0.25 olmuştur.
Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler %45,37 ile sivribiber, %30,39 ile patates ve %25,59 ile limon, en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler %93,20 ile banka ile para havale ücreti, %18,60 ile yeşil soğan ve %16,78 ile ıspanak olmuştur.  Sebze ve meyvede domates fiyatının %14.8 oranında azaldığı, ayrıca tedarik koşulları ve ani talep artışı nedeniyle bazı ürünlerde üretici ve market fiyatları makasının açılmakta olduğu görülmektedir. Et ürünleri, içecek, elektronik, koli gönderim ücreti gibi kalemlerde fiyat artışları TÜİK verilerine yansımıştır. Sağlık ürün ve hizmetlerinde, kolonya fiyatlarında artış ise %2 ile sınırlı kalmıştır.

Petrol fiyatlarındaki düşüş TÜFE ve Yİ-ÜFE’yi sınırladı
Yİ-ÜFE ise, 2020 yılı Mart ayında bir önceki aya göre %0,87, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 3,22 ve bir önceki yılın aynı ayına göre %8,50 artış olarak gerçekleşmiştir. Aylık %0.87 artışında gıda %0.40, demir-çelik %0.36, tekstil %0.24 oranında, petrol fiyatında düşüş ise eksi %0.95 oranında etki yaratmıştır. Petrol fiyatında düşüşün hem TÜFE hem Yİ-ÜFE’de enflasyonu sınırladığı görülmektedir.

Yİ-ÜFE’den en fazla artış eczacılık ürünlerinde
Yİ-ÜFE’de en fazla aylık artış; %7,71 ile eczacılık ürünleri, %3,39 ile ana metallerde gerçekleşmiştir. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünlerinde %22,46, ham petrol ve doğalgazda  %14,79 düşüş olmuştur.

Batı Akdeniz Mart enflasyonu Türkiye ortalamasının üzerinde
Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık %0,68, üç aylık %2,30 ve yıllık bazda %11,73 olarak gerçekleşmiştir. Enflasyonun aylık ve üç aylık bazda Türkiye ortalamasının üstünde, yıllık bazda Türkiye ortalamasının altında olduğu görülmüştür. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan TR61 Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 3. sırada, üç aylık bazda ve yıllık bazda ise 14. bölge konumunda yer almıştır.
 
TÜRKİYE-ANTALYA ENFLASYON RAKAMLARI (%) (Mart 2020)