BURDUR’UN DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI

Burdur Doğa Koruma ve Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü’nden edindiğimiz bilgiye göre Burdur’un doğa turizmi master planını yayınlıyoruz.

Bilindiği üzere, kitle turizmi (mass tourism) ya da geleneksel deniz-güneş-kum turizmi dışında kalan turizm türleri genellikle alternatif turizm, sürdürebilir turizm, eko turizm adları gibi isimlerle anılmaktadır.

Turizmdeki büyümeyle beraber sürdürülebilir turizm, ekoturizm gibi doğayla ilgili turizme olan talep artmış ve turizm ürünleri ile destinasyonlar çeşitlenmiştir.

Doğal alanların değer yaratması, kırsal kalkınmada rol oynaması beklentisi de son yıllarda öne çıkan bir görüştür. Doğal alanların alternatif kaynak kullanımına dönüştürülmesi için yapılan baskılar sonucu tehdit altında olduğu yerlerde devamlılığını sürdürebilmeleri, diğer alternatif kaynak kullanımları karşısında koruma ve kullanma dengesinin uzun dönemli ekonomik değerinin gösterilebilmesine bağlıdır.

Burdur ili, Kültür ve Turizm Bakanlığının “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” çalışmasında

belirlenen 9 tematik gelişim bölgesinden birisi olan; “VI. Göller Bölgesi – Eko Turizm Gelişim

Bölgesi” içerisindedir.

Eko turizm ilk olarak, “turizmde sürdürülebilirlik” yaklaşımı ile birlikte gündeme gelmiştir. Uluslararası Eko turizm Topluluğu eko turizmi; çevreyi koruyan ve yerel halkın refahını gözeten, doğal alanlara karsı duyarlı seyahat olarak tanımlamaktadır. Zaman içerisinde eko turizm farklı şekillerde ifade edilmeye başlanmıştır. Bunlardan bazıları; doğaya

dayalı turizm, yeşil turizm, alternatif turizm, sorumlu turizm, yumuşak turizm, özel ilgi turizmi

şeklindedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığının “Türkiye Turizm Stratejisi 2023” kapsamında hazırlanan Eylem Planında Bakanlığımızın da  (Orman ve Su işleri Bakanlığı) sorumluluğu bulunan eylemler arasında aşağıda ki eylemler yer almaktadır.

“Türkiye Turizm Stratejisi 2023” Eylem Planı’ndan hareketle Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü olarak ülkemizin 81 ilinde yukarıdaki eylem planları ışığında illerimizin Doğa Koruma ve Milli Parklar yönüyle Doğa-Turizmi potansiyelini ortaya koymak-geliştirmek ve hedeflere ulaşmak gayesiyle çalışmalar başlatılmış ve tamamlanmıştır.

Doğa Koruma ve Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü olarak Bölge Müdürlüğümüz sorumluluğunda bulunan 3 ilde (Burdur, Isparta ve Antalya) İllerimizin Doğa-Turizmi Potansiyelini ortaya koymak adına Doğa Turizmi Master Planları hazırlanmıştır.

Hazırlanan taslak Master Plan kapsamında öncelikle Burdur İlindeki Doğa-Turizmine konu olan çeşitlilik ortaya konmuş ve potansiyelinin tespiti yapılmıştır.

BURDUR İLİNDE DOĞA TURİZİM ÇEŞİTLERİ

 Kuş Gözlemciliği

 Doğa Yürüyüşü (Trekking)

 Yayla ve Festival Turizmi

 Mağara Turizmi

 Av Turizmi

 Sualtı Dalış Turizmi

 Hava Sporları Turizmi

 Sportif Olta Balıkçılığı

 Akarsu Turizmi

 Atlı Doğa Yürüyüşü

 Bisiklet Turizmi

 Botanik Turizmi

 Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği

 Foto Safari

 Tarım ve Çiftlik (Agro) Turizmi

            Tespit edilen doğa-turizmi çeşitliliği içerisinde her bir doğa turizm çeşidi diğer doğa turizm çeşidi ile ilişkili olup birbirini destekler niteliktedir. Bu neden hiçbir doğa turizm çeşidi tek başına yeterli anlam taşımamakta bu nedenle diğer doğa turizmi çeşitliliğiyle desteklenmelidir.

            Burdur İli sahip olduğu iklim, coğrafi konum ve topografik yapısı nedeniyle potansiyeli tespit edilen çeşitlilik içerisinde en fazla ön plana çıkan, potansiyelinin en yüksek olduğu ve diğer doğa turizmi çeşitleri ile ilişkilendirilmesi en kolay ve uygulanabilir olanının Yayla  Turizminin olduğu görülmektedir.

Aşağıdaki yer alan Burdur İli Doğa Turizmi Türlerinin Potansiyel Ve Mevcut Durum Analizi tablosuna göre Burdur İlindeki Yayla Turizmi Potansiyelinin YÜKSEK ancak bu potansiyelin ne kadarının kullanıldığını gösteren mevcut durum seviyesinin ORTA seviyede olduğu görülmektedir.

Burdur ilinin, sahip olduğu doğal ve kültürel değerleri ile bölgede turizmin gelişimini ve sürdürülebilir olmasını sağlayan belirli unsurlar (coğrafi konum, bölgenin sosyal ve kültürel

yapısı, ulaşım olanakları, kapalı turizm bölgesine yakınlık, demografik yapı vb.) açısından

yapılan değerlendirmeler neticesinde Burdur ilinin, 17 eko turizm türü için önemli düzeyde

potansiyele sahip olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, bölge genelinde söz konusu turizm

türleri kapsamında sınırlı düzeyde turizm hareketinin ve faaliyetinin gerçekleştiği ya da hiç

gerçekleşmediği görülmektedir.

Yayla Turizmi, Eko turizm türleri arasında en önemlilerinden bir tanesidir. Yaylalar geleneksel kullanış biçimiyle, hayvanların otlatıldığı, kış için otların toplandığı, insanların yazın daha serin iklim koşullarında yasamak için belirli dönemlerde gidilip yaşanılan yerlerdir.

Burdur İlinde, yayla görünümü veren bir çok yer bulunmaktadır. Burdur ili yöresindeki yaylalar, Karadeniz bölgesindeki yaylaların özelliklerini taşımamakla birlikte, yöre halkının yaz aylarında hayvanları ile beraber göçtükleri ve kış aylarına doğru döndükleri yerlerdir. Ayrıca Antalya, Muğla (Fethiye) gibi yoğun turizm merkezlerine çok yakın oluşları, bu merkezlerdeki yaz hava sıcaklıklarının çok yüksek olması gibi avantajlar nedeniyle avantajlı konuma sahiptirler.

Burdur ilindeki önemli yaylalar arasında;

• Kemer’de Akpınar yaylası
• Burdur Merkez, Aziziye yaylası
• Bucak’ta Kumar yaylası
• Çavdır, Kozağaç yaylası
• Gölhisar’da Böğrüdelik ve Kocayayla
• Tefenni’de Eşeler Dağı ve çevresi
• Yeşilova’da Eşeler dağı ve Salda – Tınaztepe sayılabilir.

Yukarıda adı geçen yayla bölgelerinden Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sadece Salda-Tınaztepe, turizm merkezi olarak ilan edilmiş durumdadır.

Kemer ilçesindeki Akpınar yaylasında her yaz yüzlerce yerli turistin kamp kurduğu ve sıcaklığı 4 derece olan ve şifalı olduğuna inanılan kaynak suyu dolu havuzlarda haftalarca kendi imkanları dahilin de kür tedavisi uyguladıkları bilinmektedir.

Akpınar yaylasında, Kozağaç yaylasında ve Aziziye yaylasından her yıl binlerce kişinin katıldığı yayla şenlikleri gerçekleştirilmektedir. Yine Gölhisar ilçesindeki doğa harikası

Böğrüdelik ve Kocayayla’dan çok sayıda ziyaretçinin gündelik ya da süreli kamp şeklinde

istifade ettikleri bilinmektedir. Söz konusu yaylaların “turizm merkezi” ilan edilmesi önem

taşımaktadır.

BURDUR İLİ YAYLALARININ;

Güçlü Yönleri:

-Doğa turizmi için kullanılabilir nitelikte olması,

-Yaylaların çok sayıda turizm çeşidine imkan veriyor ve destekliyor olması,

-Yaylara giden ulaşım ağının olması söylenebilir.

Zayıf Yönleri:

-Yaylaların genellikle yerli halk tarafından sıcaktan kaçmak amacıyla kullanılması,

-Turizm amaçlı yaylacılık anlayışının ve faaliyetlerinin gelişmemiş olması,

-Geleneksel yaylacılığın azalma eğilimine girmesi,

-Bazı yaylalarda beton yapılaşmalarda yaşanan artış nedeniyle doğal ve kırsal özelliğini yitirmesi

-Bazı mülkiyet ve yönetim meseleleri,

-Bazı yayla yollarına arazi tipi dışındaki araçların gitmesinin çok zor olması,

-Yaylalarda elektrik olmaması,

Fırsatlar:

• Yaylalarda konaklama için basit kampçılık imkanlarının mevcudiyeti,
• Yaylaların mevcut turizm destinasyonlarına yakın olması,
• Yöre halkının, yayla turizminin başlatılması ve sürdürülebilirliği açısından istekli olması

Tehditler:

- Bazı yaylaların çevresindeki madencilik faaliyetleri,

- Yaylalardaki su kaynaklarının azalması ve yaz aylarında kuruması

Bölge Müdürlüğümüzce yürütülen bu çalışma ile farklı kurum ve akademisyenlerce daha önceden hazırlanmış çalışmalar incelenmişi, kurumumuzca yürütülen arazi çalışmaları ve kurumsal tecrübeler ışığında Doğa Turizmi Master Planı hazırlanarak Burdur İli’nin mevcut potansiyeli ortaya konmuş, İlin Doğa Turizmi SWOT Analizi yapılmış ve Potansiyelin geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Hazırlanan Taslak Master Planın bir çıktısı ve uygulamasına yönelik olarak Merkez İlçe, Aziziye Köyü sınırları içerisinde yer alan yaz döneminde yoğun olarak kullanılan ve geleneksel olarak şenliklerin yapıldığı Aziziye Yaylası Pilot Yayla olarak planlanmaktadır.

Bölge Müdürlüğümüzce yapılması öngörülen çalışma ile Aziziye Yaylasının;

• Yaylayı oluşturan çevrenin ekolojisinin korunması,
• Yaylada bulunan su kaynağının korunması,
• Yayladaki fiziki alt yapının güçlendirilmesi,
• Diğer doğa turizmi (Doğa Yürüyüşü, Yaban Hayatı Gözlemi, Doğa Fotoğrafçılığı vb.)  faaliyetlerinden uygun olanlarının Aziziye Yaylasına entegre edilmesi
• Yöre halkının yayla turizmi konusunda bilgilendirilmesi ve istihdamının sağlanması,
• Geleneksel mimariye sahip üst yapı ve konaklama tesislerinin planlanması,
• Yaylanın korunan alan (Tabiat Parkı vb.) potansiyelinin araştırılması,
• Karadeniz yaylacılığına benzer Burdur İline özgü yayla modelinin geliştirilmesi ve markalaştırılması amaçlanmaktadır.

Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlüğü olarak misyonumuz yukarıdaki amaçları gerçekleştirebilecek uzmanlığa, yetkiye, maddi yeterliliğe sahip kişi ve kurumları bir araya getirmek ve gerekli koordinasyonu sağlamaktır.