İSTANBUL - NURAN ERKUL KAYA - Türk şirketler Enka ve Çalık Enerji'nin Libya'nın Birleşmiş Milletler (BM) nezdindeki meşru temsilcisi Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin (UMH) kontrolündeki bölgelerde, daha önceden inşa ettiği enerji santralleri, istikrar ve güvenliğin tesisiyle bölgeye elektrik sağlamayı bekliyor.
Türkiye geçen yıl Libya ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ile güvenlik ve askeri işbirliği sağlanması için iki ayrı anlaşma imzaladı. Bu anlaşma sonrasında Türkiye ve Libya arasında petrol ve hidrokarbon aramalarında iş birliğine gidildi.
Öte yandan, Türk şirketlerin ülkede daha önceden inşa ettiği santrallerin elektrik kesintilerinin yoğun olarak yaşandığı Libya'da istikrar ve güvenliğin sağlanmasıyla birlikte kısa süre içinde devreye girmesi bekleniyor.
Libya'nın en büyük tesisleri arasında yer alan bu santrallerden 550 megavatlık Al-Khums Basit Çevrim Elektrik Santrali Çalık Enerji tarafından inşa edilirken, 640 megavat kapasiteli Ubari Gaz Türbinli Elektrik Santrali'ni Enka kurdu.
AA muhabirinin Çalık Enerji yetkililerinden edindiği bilgiye göre, Trablus'un 100 kilometre doğusunda bulunan Al-Khums Basit Çevrim Elektrik Santrali'nde ilk çalışmalar 2014'te başladı.
Söz konusu santral, Libya'da yaşanan devrimden sonra Libya Elektrik Bakanlığı'nın kendine ait ilk büyük enerji üretim tesisi olma özelliğini taşırken, tesisin geçici kabulü 9 Nisan 2017'de yapıldı.
Libya'nın mevcut kurulu gücünün yüzde 6'sını oluşturan Al-Khums Santrali, 2018'de Libya Elektrik Bakanlığı'na teslim edildi.
- Enka'nın santralinde test bağlantısı yapıldı
Enka ise 2007'de Libya'nın ulusal elektrik şirketiyle dört üniteden oluşan 640 megavat kapasiteli Ubari Doğal Gaz Santrali'nin inşa edilmesi için anlaşma imzaladı.
Santralde ilk saha çalışmaları 2010 yılında başlarken, bu çalışmalar 2011'de Libya'da iç savaşın başlaması sebebiyle askıya alındı. Santralde 2012'de yeniden başlayan çalışma, 2014'te güvenlik sebebiyle ikinci bir kez durmak zorunda kaldı. Siemens türbinlerinin kullanıldığı gaz santrali bu tarihten itibaren boşaltıldı. Santraldeki inşaat çalışmaları Mayıs 2017'de güvenlik önlemlerinin alınmasının ardından yeniden başladı.
Bu tarihten itibaren 640 megavatlık Ubari Gaz Santrali'ndeki çalışmaların büyük bir kısmı tamamlandı ve Ekim 2017'de Libya elektrik şebekesine test bağlantısı gerçekleştirildi. Buna rağmen, bölgede artmaya başlayan güvenlik sorunları sebebiyle santral alanı üçüncü kez boşaltıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez de ülkedeki iki büyük santralin ismini vermediği Türk şirketler tarafından inşa edildiğini ve Libya'daki sürecin tamamlanmasıyla bu santrallerin birkaç ay içerisinde devreye alınma aşamasına gelebileceğini açıklamıştı.
- Elektriğe erişim sorunu yaşanıyor
Dünya Bankası verilerine göre, 2002'de Libya halkının yüzde 97'sinin elektriğe erişimi bulunurken, bu oran sürekli bir şekilde azalarak 2018'de yüzde 67'ye kadar geriledi.
Toplam elektrik kurulu gücünün 8 bin megavat seviyesinde olduğu hesaplanan Libya'da, elektrik ve suya erişim giderek daha büyük bir problem haline geliyor.
