Bir yapının depreme dayanıklı olarak tasarlanmasındaki amaç o yapının inşaat edildiği yerde oluşması beklenen en şiddetli depremde dahi yıkılmadan ayakta kalabilmesini sağlayarak can kaybını önlemektir.
Deprem sonrası hasar tespiti sadece Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kendi bünyelerinde bulunan kamu personelleri ya da gönüllü İnşaat Mühendisi ve Mimarlar tarafından yine Çevre Bakanlığının himayesinde yapılmakta olup, hasar tespiti gözlemsel çalışmaya göre yapılmaktadır.
Mevcut Yapıların güvenliği ise 2 aşamada yapılmaktadır.
Birincisi 6306 sayılı 'Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi' hakkında kanun kapsamında, Kentsel Dönüşüm başvurusu ile yapılmakta olup, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yetkilendirdiği ve internet sitesinde görülebilir firmalar tarafından yapılmaktadır. Yapılacak yöntem ilgili kanunda anlatılmış ve hazırlanan rapor Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yapılmaktadır. Bu işlem sonucunda yapınız riskli çıktığı takdirde 2 ay içinde binanın boşaltılması, yıkılması ve kendi imkanlarınız veya bir müteahhitle anlaşıp binayı tekrar yapmanız gerekmektedir. Bu süreç yapınız riskliyse dönüşü olmayan ama hızlı aksiyon alınan bir süreçtir.
İkinci yöntem ise, vatandaşın gayriresmi olarak, kendi binasının durumunu öğrenmek için yaptırdığı bir test yöntemidir. Burada yapının 2018 Deprem Yönetmeliğine göre dayanım durumu değerlendirilebilir ve bu olaya performans analizi denilir. Performans analizine göre yapınızın durumu değerlendirilerek güçlendirmeye ihtiyaç olup olmadığı karar verilir, eğer güçlendirme yapılacaksa ilgili projeleri konusunda uzman inşaat mühendislerince hazırlanarak ilgili belediyesinden ruhsat alınarak yapılabilir.
Son yaşadığımız deprem felaketi sonucunda, ilimizde de yapılarının güvenliğinden şüphe duyan vatandaşlarımız endişeye kapılmış ve kendilerince arayışlara girmişlerdir. Bunu fırsat bilen bazı dolandırıcılar yapıların güvenliğini ses, ışık vs. yöntemleri ile test ettiklerini beyan ederek ortalıkta dolanmakta olup, halkımızın bunlara itibar etmemesini, İnşaat Mühendisleri Odamıza, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne Ya da Belediyelerimize müracaat ederek durumu değerlendirmelerini rica ediyoruz.
Bilinmelidir ki, Bir yapının dayanımı sadece konusunda uzman inşaat mühendisleri tarafından yapılmakta olup, 6306 sayılı kanunla Bakanlıkça yetkilendirilen kentsel dönüşüm firmalarında da sadece yetki inşaat mühendisindedir.
Tüm halkımızdan, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yapılacak resmî açıklamalar ve yerinde inşaat mühendislerince yapılacak inceleme dışında hiçbir söze itibar etmemelerini konusunda uyarıyoruz.
Şeref KORKMAZ
İnşaat Yüksek Mühendisi
