Dünya KOAH Günü: Havamızı Koruyalım, Sağlıklı Nefes Alalım
Süleyman Demirel Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Merve Erçelik Koncak, bu yılın Dünya KOAH Günü temasının “Havamızı Koruyalım, KOAH’sız Yaşayalım” olarak belirlendiğini açıkladı. Temanın, temiz hava ve akciğer sağlığının önemini vurgulamakla birlikte iklim değişiminin etkilerine de dikkat çektiğini belirtti.
Dr. Koncak, dünya genelinde her 10 yetişkinden birinin KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) ile yaşadığını, ancak bu hastaların büyük bir kısmının henüz tanı almadığını ifade etti. Türkiye’de yapılan son araştırmalara göre, 45 yaş üstü bireylerde doktor tanılı KOAH oranının %8,8 olduğunu paylaştı. KOAH’ın önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu vurgulayan Koncak, erken teşhis ve risk faktörlerinden korunmanın önemine değindi.
KOAH Nedir ve Nasıl Gelişir?
KOAH, genellikle nefes darlığı, öksürük ve balgam gibi belirtilerle ortaya çıkan bir akciğer hastalığıdır. Hastalığın en yaygın nedeni, tütün ürünleri kullanımı ve tütün dumanına maruziyet olarak gösteriliyor. Bunun yanında, şehirleşme nedeniyle artan hava kirliliği, biyokütle yakıtlarının (odun, kömür gibi) dumanı ve çocukluk döneminde geçirilen akciğer enfeksiyonları da KOAH riskini artıran faktörler arasında. Küresel iklim değişikliği ile birlikte anormal hava olaylarının ve orman yangınlarının KOAH’ı tetiklediği, hastalığın seyrini kötüleştirdiği belirtiliyor.
Erken Teşhis ve Tedavi Önemli
Hastalığın tanısı, basit bir solunum fonksiyon testi ile konulabiliyor. Dr. Koncak, KOAH teşhisi konan hastaların düzenli tedaviye başlamalarının yaşam kalitelerini artıracağını belirterek şunları söyledi:
“KOAH tedavisinde en etkili yöntemlerden biri, solunum yoluyla kullanılan ilaçlar (inhalerler) sayesinde hava yollarındaki daralmayı azaltmaktır. Bu ilaçların düzenli ve doğru şekilde kullanılması hayati önem taşır. Ayrıca grip ve zatürre aşıları da hastalığın kötüleşmesini önlemek adına önemlidir.”
Havamızı Korumak için Adımlar
KOAH ile mücadelede, bireylerin ve toplumun alabileceği önlemler ise şu şekilde sıralandı:
- Tütün ve tütün ürünlerinden uzak durmak,
- Hava kirliliğinin yoğun olduğu yerlerde maskeyle korunmak,
- Düzenli egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek,
- Yaş grubuna uygun aşıları yaptırmak,
- Temiz hava için iklim değişikliğiyle mücadeleye duyarlı olmak.
Dr. Koncak, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı aracılığıyla hava kalitesinin takip edilebileceğini ve dış mekan aktivitelerinin buna göre planlanmasının faydalı olacağını ifade etti.
Türkiye’nin Mücadelesi: GARD Programı
Sağlık Bakanlığı’nın KOAH’ı önleme ve kontrol altına alma hedefiyle uygulamaya koyduğu “Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı (GARD)” kapsamında, birinci basamak hekimler için özel kılavuzlar hazırlanmış ve toplumda farkındalık oluşturulmuştur.
Bu yılki Dünya KOAH Günü, temiz hava ve sağlıklı bir yaşam için hem bireylerin hem de toplumun bilinçlenmesini amaçlıyor. “Havamızı Koruyalım, KOAH’sız Yaşayalım” mesajı, sağlıklı nefesin önemini bir kez daha hatırlatıyor.
