Tüketici haklarında yeni dönem başladı: Cayma hakkı ve Tüketici Hakem Heyeti...
Yeni tüketici düzenlemesiyle, kredi sözleşmelerinden mesafeli satışlara, satış sonrası hizmetlerden tüketici hakem heyetlerine kadar pek çok konuda yeni bir dönem başladı.Ticaret Bakanlığından edindiği bilgiye göre, Resmi Gazete'nin 1 Nisan 2022 tarihli sayısında yayımlanan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanunu'nda değişiklik öngören yeni düzenleme, tüketicileri daha ileri seviyede korumayı amaçlıyor.
Tüketici Hakem Heyeti'ne başvuru sınırı 30 bin TL'ye çıktı.
Tüketicinin çeşitli nedenlerle borcunu zamanında ödeyemeyerek temerrüde düşmesi durumunda satıcı ‘sözleşmemiz böyle’ diyerek kalan borcun tamamını isteyemeyecek.
Tüketicinin, yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla açık talebi olmaksızın kredi bağlantılı sigorta yaptırılamayacak
İnternet üzerinden alışverişlerde yani mesafeli sözleşmelerde tüketiciye siparişinin 30 gün içinde ulaşmaması durumunda, tüketici sözleşmeyi feshedebilecek.
Yenilenmiş olarak satılan ürünlere 1 yıl garanti verilecek.
Bu kapsamda, devre tatiline ilişkin düzenlemeler, kanunun yayımıyla birlikte yürürlüğe girdi. Kanundaki hükümlerin büyük bölümü ise bugünden itibaren uygulamaya konulacak.
Kanunla gelen yeni düzenlemeler tüm detaylarıyla şuşekilde:
Taksitle satış sözleşmelerinde tüketicinin temerrüde düşmesi halinde, tüketiciler lehine düzenleme yapıldı. Tüketicilerin temerrüde düşmesi halinde tüm borcun talep edilebilmesi hususunda sözleşme bedelinin dikkate alınması sağlanarak, ödeme güçlüğüne giren tüketicinin tüm borcunu ödemesinin daha geç talep edilmesi sağlandı.
Tüketicilerin, tüketici kredisi sözleşmelerinde 14 gün içinde cayma haklarını kullanarak sadece krediden yararlanılan döneme ilişkin faizi ödeyerek kapatabilecekleri kredi borçlarında, bu cayma hakkının kullanılmaması nedeniyle faize ilave olarak ödedikleri ücret ve komisyonların maliyetine katlanmaları önlenecek.
30 GÜN ÖNCESİNDE BİLDİRİM YAPILMASI ŞARTI KALDIRILDI
Kredi kartı veya kredili mevduat hesabı gibi belirsiz süreli sözleşmelerde yapılan faiz oranı indirimin uygulanabilmesi için 30 gün öncesinde bildirim yapılması şartı kaldırıldı.
Akdi faiz oranının düşürülmesi durumunda da bu değişikliğin tüketiciye bildirildiği döneme ilişkin son ödeme tarihinden itibaren uygulanabilmesine imkan sağlandı.
E-TİCARET ALIŞVERİŞLERİNDE GÜVENCE
Tüketici ve konut kredilerinde bunlarla ilgili olmayan sigortalar ve yan finansal ürün ve hizmetler yasaklandı.
Bankaların sigortasız kredi seçeneğini de tüketiciye sunmak şartıyla kredi bağlantılı sigortayı içeren bir teklifi tüketiciye sunabilmelerine olanak tanındı.
Tüketicinin bu iki teklifi de kendi iradesiyle değerlendirmesi ve ister sigortalı ister sigortasız teklifi tercih edebilmesi sağlandı.
Ön ödemeli olarak tüketicilere satılan konutun azami teslim süresi 48 aya çıkarılırken sözleşmede belirlenen teslim tarihine uyulması da zorunlu hale getirildi.
KESİNTİSİZ BİR SİSTEM KURULACAK
Tüketicilerin e-ticaret alışverişlerinde taraf olduğu mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak aracı hizmet sağlayıcılar, tüketicilerin bildirim ve taleplerini iletebilecekleri ve takip edebilecekleri kesintisiz bir sistem kuracak.
Aracı hizmet sağlayıcıların mesafeli sözleşmelerin bedel tahsilatına da aracılık etmeleri durumunda, bedel kendilerinde kaldığı sürece teslim veya ifa ile cayma hakkının kullanımında satıcı veya sağlayıcı birlikte sorumlu olacak.
YENİLENMİŞ TELEFONA YASAL ALTYAPI
Cep telefonu gibi tüketicilerin sıklıkla değiştirdiği ve ithalatta önemli yer tutan ürünlerin Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen yenileme merkezleri aracılığıyla donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak, en az bir yıl garantili olacak şekilde tüketicilere yeniden satılması sağlanacak.
Yetkili servis istasyonları dışında tüketicilere hizmet sunan özel servis istasyonlarının yetkili servis istasyonu algısı oluşturacak şekilde hizmet vermesinin önlenmesi için buralara fiş, tabela ve broşür gibi her türlü tanıtım ve faaliyetlerinde "özel servis" ibaresi kullanma zorunluluğu getirildi.
Garanti süresi tamamlandıktan sonra yedek parçanın temin edilememesi, servis istasyonunun bulunmaması gibi gerekçelerle satış sonrası hizmetin verilmemesinin önüne geçilmesi amacıyla Bakanlıkça belirlenen kullanım ömrü süresince tüketiciler, üretici ve ithalatçılardan zararlarının tazminini talep edebilecek.
TÜKETİCİNİN HAK ARAMA İMKANI GENİŞLETİLDİ
Tüketici hakem heyetlerine başvuru sınırı 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkarıldı. Ayrıca, tüketicinin yerleşim yeri veya tüketici işleminin yapıldığı yerde karar veren tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde bu tüketicilerin herhangi bir hak kaybına uğramadan o yer kaymakamlıklarına başvuru yapılabilmesine imkan sağlandı.
Tüketicilerin, tüketici mahkemesine erişiminin kolaylaştırılması amacıyla hakem heyeti kararlarına karşı yapılacak itirazlarda, kararı veren heyetin bulunduğu yerdeki mahkemenin yanı sıra tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesi de yetkili olacak.
'HAPİS CEZASI YÜRÜRLÜĞE GİREBİLECEK'
Tüketici hakem heyetinden çıkan kararla ilgili de mahkemeye itirazda bulunabilineceğini anlatan avukat Ertan, özellikle devre tatil ve devre mülk satışlarıyla ilgili tüketicilerin çok fazla şikayette bulunduğunu belirterek,
"Ön ödemeli konut satışları, devre tatil, devre mülklerle ilgili ciddi değişiklikler var. Eğer kanunda yasak olan ön ödemeli devre tatil satışı ya da mülkiyet hakkı tanıyan devre tatil satışı yapıldıysa bu satışa aracılık edildiyse vatandaşın şikayeti halinde bu kanuni yasaklara riayet etmeyen kişilere karşı hapis cezası yürürlüğe girebilecek. Ağır para cezaları da söz konusu.
Devre tatil ve devre mülk satışlarında kanunun koyduğu tüketiciyi koruyan kuralları bertaraf etmek için şirket hissesi kooperatif, dernek ve vakıf üyeliği yoluyla devre mülk devre tatil satışları yapılıyordu. Bunlar yasaklandı. Bu yasağa uymayanlar ve buna aracılık edenlere 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor" diye konuştu.
TESLİMDE GECİKMEYE PARA CEZASI
Tüketicilerin ürünlerin zamanında teslim edilmemesi konusunda sıklıkla başvuru yaptığını belirten Salih Emrah Ertan, kanunda konuyla ilgili tüketicilerin sorunun çözümünü sağlamanın yanı sıra Ticaret Bakanlığı'na şikayette bulunarak firmalara idari para cezası kesilmesinin yolunu açabileceğini söyledi.
1 Ekim'den itibaren daha önce kanunda olmayan, yenilenmiş ürünle ilgili bir madde getirildiğini de kaydeden Ertan, "Müşterinin garantiden değiştirdiği ve ikinci ele düşmüş ürünlerin bakanlığın yetki verdiği merkezlerde yenilenmesi, bakımlarının, onarımlarının yapılması, her birine birer elektronik kimlik numarasının verilmesi, bu ürünlerin yetkili merkezlerde onarıldığı bilgisinin yer alması halinde bu ürünlere artık 1 yıl garanti getiriliyor. Vatandaş ikinci el ürünlerde de artık 1 yıl garantili korunabilecek" dedi.
