Kanser, dünya genelinde giderek artan bir sağlık problemidir ve toplumlarda önemli bir sosyoekonomik yüke, bireylerde de maddi ve manevi kayıp ve zorluklara yol açmaktadır. Bunun yanısıra kanserin önemli bir kısmının önlenebilir olması bu konuya verilen önemin de giderek artmasına yol açmıştır.
Ülkemizde her bir yıl içinde yaklaşık 164 bin kişiye kanser teşhisi konulmaktadır. Türkiye’de görülmekte olan kanserin sıklığı Avrupa Birliği ülkeleri ve Amerika gibi gelişmişlik düzeyi yüksek olan ülkelere göre daha düşüktür.
Erkeklerde en sık görülen kanserler akciğer ve prostat iken, tütüne bağlı kanserler erkeklerde önemini korumaya devam etmektedir.
Kadınlarda en sık görülen meme kanseri, her 4 kadın kanserinden birisi olmaya devam etmektedir. Bir yıl içinde yaklaşık 17.000 kadına meme kanseri teşhisi konulmuştur.
Çocukluk çağı kanserlerinde ise lösemi en sık görülen kanser türüdür. Gençlerde ise (15-24 yaş grubu) erkeklerde testis kanseri, kadınlarda ise tiroit kanseri ilk sıralarda yer almaktadır.
“Dünya Kanser Günü” her yıl 4 Şubat Günü Kanser ile ilgili farkındalık ve bilinç düzeyinin artmasını sağlamak, kansere karşı mücadelede önemli bir adım olan doğru bilinen yanlışlardan kurtulmak ve doğruların herkese ulaşmasını hedeflemek amacıyla dünya genelinde kutlanmaktadır. Bireyler ve toplumlar, yaygın kanser türlerinin en az üçte birinin daha sağlıklı bir beslenme biçiminin seçilmesi, tütün ürünlerinden uzak durulması, fiziksel aktivitenin arttırılması ve alkol kullanımının azaltılması ile önlenebileceği konusunda bilgilendirilmelidir. Ayrıca ultraviyole radyasyondan korunma, mesleksel ve çevresel maruziyetlerin önüne geçilmesi ile kanser yükü daha da aza indirgenecektir.
- KANSER ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR;
Bireyler sağlıklı kiloyu muhafaza ederek ve fiziksel aktiviteyi gündelik yaşamlarının bir parçası haline getirerek birçok ortak kanser riskini azaltabilirler2,3. Aşırı kilolu veya şişman (obez) olmak barsak, göğüs, rahim, yumurtalık, pankreas, özofagus, böbrek, karaciğer, ileri prostat ve safra kesesi kanseri olmak üzere on kanser riskini arttırır. Bir kişinin diyetine yapılan özel değişiklikler de fark yaratabilir
Alkol aynı zamanda birkaç kanser riski ile de güçlü bir şekilde bağlantılıdır. Alkol tüketiminin azaltılması ağız, farenks, gırtlak, yemek borusu, barsak, karaciğer ve göğüs kanseri riskini azaltır. Genel olarak ortak kanserlerin üçte birinden fazlası sağlıklı bir diyetle, fiziksel olarak aktif olmakla ve sağlıklı vücut ağırlığını koruyarak engellenebilir. Güneş ve solaryum gibi diğer kaynaklardan gelen ultraviyole (UV) radyasyona maruziyetin azaltılması da birçok deri kanseri riskini azaltmak için önemlidir.
- ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR;
KETEM’de Kolorektal (kalınbağırasak), Serviks (rahimağzı) ve Meme Kanserlerine karşı taramalr yapılmaktadır. Ayrıca bireylerine kendi vücutları hakkında bilgi sahibi olmaları, olağan dışı bir değişikliğin fark edilmesi adına teşvik edilmekte, sağlık çalışanları ve bireyler erken teşhisin değeri hakkında bilgilendirilmektedirler. Çünkü erken teşhis, tedavinin başarılı olması adına atılan ilk ve en önemli adımdır.
Dr. Mehmet KARAKAYA
Halk Sağlığı Müdürü
