Beyin damar hastalıkları dünyada en fazla fonksiyon kaybına neden olan, yaşam kalitesini en fazla etkileyen ve ölüm nedeni olarak da ikinci sırada yer alan hastalık grubudur. Dünyada bir yılda 17 milyon kişi inme geçilmekte ve 6 milyon kişi inme nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Son 3 yılda (2015-2018 yılları) açıklanan TÜİK raporlarına göre Türkiye’de beyin damar hastalıkları nedeniyle hayatım kaybeden kişilerin sayısı 35 bin- 40 bin arasında değişmekte ve yıllar içinde artış göstermektedir.
Toplumun risk faktörleri konusunda bilgilendirilmesi, özellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile inmelerin %70 oranında, diğer değiştirilebilir tıbbi faktörlerin de giderilmesi ile inmelerin %90 oranında önlenebildiği bilinmektedir.
İnme oluşumunda en önemli risk faktörleri tütün kullanımı, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivitedir. Bu risk faktörleri yüksek kan şekeri (diyabet), yüksek kan basıncı (hipertansiyon), yüksek kan yağları (hiperlipidemi) gibi ciddi problemlere yol açar.
Diğer risk faktörleri : Metabolik sendrom (bel çevresinde yağlanma, yüksek kan yağları, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekerinin aynı anda bulunması; diyabet kalp krizi ve inme riski çok yüksektir.),kronik stres, düzensiz kalp ritmi, doğum kontrol hapları ve bazı hormon ilaçları kullanımı.
İnmenin belirtileri genellikle ani gelişen yüz, kol, bacak veya sıklıkla vücudun bir yarısında kuvvet kaybı olur. Bunların dışında aynı bölgelerde uyuşma, bayılma, bilinç bulanıklığı, konuşmada veya konuşulanları anlamada güçlük, sebebi bilinmeyen şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, dengeyi sağlayamamak, bir gözde veya her iki gözde görme kaybı, bilincin tamamen kaybı görülebilir. ’
İnme bulguları olayın beynin hangi bölgesini etkilediğine ve şiddetine bağlıdır. İnme bulguları olduğu zaman çok şiddetli olmasa dahi en kısa sürede hastaneye gidilmelidir. Çünkü inme ilerleyebilir.
inme Riskini Azaltmak İçin;
- Tütün ve alkol kullanımından uzak durun.
- Sigara dumanına maruz kalınmamalıdır.
- Gtindt en az 30 dakika fiziksel aktivite yapılmalıdır.(ev, bahçe işi, yürüvüş gibi)
- Diyette yağ, şeker ve tuz azaltılmalıdır.
- Günde 5 öğün sebze ve meyve tüketilmelidir.
- Ayrıca doktoı ıımııza danışarak kan basıncı, kan yağları, kan şekeri ve kilomuzu
- Aile bireylerimizi de sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri konusunda teşvik etmeliyiz.
Dr. Mehmet KARAKAYA İsparta ilSağlık Müdürü
