Yörük kültürü unsuru: 'Çaltı ağacından nazar boncuğu'
Türkiye Cumhuriyeti'nin ''Millî Uzay Programı''nın''İlk İnsanlı Uzay Misyonu'' kapsamında 18 Ocak 2024 tarihinde Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) giden Türk Kozmonot Alper Gezeravcı'nın''yanımda Yörük yaşam kültürünün vazgeçilmez unsurunu da götüreceğim'' dediği kültürel değerlerden biri: 'Çaltı ağacından yapılan nazar boncuğu…'
-GENÇ: İSTİKBAL GÖKLERDEDİR
SDÜ Yörük Kültürü UAM Müdürü Prof. Dr. Mustafa Genç, Silifke'den (Mersin) mahalle arkadaşı olan Alper Gezeravcı'nın anne ve babasından bilgi aldı. Kozmonot Alper Gezeravcı'nın tarihi misyonu ile yurttaş olarak da kıvanç duyduğunu ifaden eden Prof. Dr. Genç: 'Özümüzden ve kültürümüzden kopmadan bilim üretmek çok güzel. Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu Mareşal Başöğretmen Mustafa Kemal Atatürk'ün çizdiği rotada olduğu gibi istikbal göklerdedir. Türkiye'nin Dünya'nın umudu olması için biz de SDÜ olarak bilgi, bilim üretmeye, etki yaratmaya devam ediyoruz.''
-Kozmonot Alper Gezeravcı'nın arkadaşı Prof. Dr. Mustafa Genç:
'Türkiye'nin Dünya'nın daha çok umudu olması için çalışıyoruz'
Türkiye Cumhuriyeti ''Millî Uzay Programı'' başlattı. İlk adım da 18 Ocak 2024 tarihinde atıldı.
''İlk İnsanlı Uzay Misyonu'' kapsamında Kozmonot (Astronot) Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu'na (ISS) gitti.
18 Ocak 2024 tarihinde uzaya giden Kozmonot Alper Gezeravcı, 14 gün boyunca bilimsel deneyler gerçekleştirecek.
Misyon kapsamında Alper Gezeravcı 13 farklı bilimsel deney yapacak ve 2 Şubat 2024 tarihinde Dünya'ya dönecek.
Alper Gezeravcı, uzaya Yörük kültürünün nadide değerlerini de götürdü.
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Yörük Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi (YORKAM) Müdürü Prof. Dr. Mustafa Genç, Alper Gezeravcı'nın yanında Yörük kültürünün nadide değerlerini de götürdüğünü ifade etti.
Kendisinin de Silifke (Mersin) doğumlu olduğunu belirten Prof. Dr. Mustafa Genç: ''Alper Gezeravcı mahalleden arkadaşımdır. Yurttaşlar olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin Millî Uzay Programı'nın bir parçası olması karşısında kıvanç duyuyoruz.
Gezeravcı ailesini de tanırım. Alper Gezeravcı uzaya çıkmadan önce verdiği röportajda ''akademisyenlerimizin hazırladığı Yörük kültürünün nadide değerlerini teslim aldım. Onları da uzaya götüreceğim'' demişti.
Ben de Yörük çocuğu olarak merak ettim. Alper Gezeravcı'nın ailesinden bilgi aldım. Uzaya götürülen Yörük kültürü unsurları arasında çaltı ağacından yapılan nazar boncuğu var.''
-Yörükler minimal yaşamın en önemli temsilcisidir
Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Yörük Kültürü UAM Müdürü Prof. Dr. Mustafa Genç, şöyle diyor:
''Bu Dünya'yı geçici bir konaklama mekânı olarak gören Yörükler sürekli göç hâlinde yaşarlar. Bu göçerlik ise göçebelik değildir. Kültürü sanatı olan kışlak ve yayla arasında göçerlik yapan Yörükler minimal yaşamın en önemli temsilcisidir.
Dünya göçü devam ederken artık uzaya çıkan Yörük kültüründe yetişen Alper Gezeravcı bu göçünde yanına konargöçer Silifke Yörüklerinin çaltıdan yapılan nazar boncuğundan götürdü. Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ''istikbal göklerdedir ''sözünü düstur edinerek Türkiye Cumhuriyeti Devletini tüm dünyanın umudu olarak geliştirmeye devam edeceğiz. Hem bilimle hem de gönülle üreterek özümüzden ve kültürümüzden kopmadan çıkılan bu yolculukta Allah kem gözlerden korusun.''
-Yörük kültürü uzayda
''Yörük kültüründe nazar inancı önemli bir unsurdur. Nazara karşı korunmak için dualarla birlikte farklı uygulamaların olduğu bilinmektedir. Silifke Yörüklerinde yaygın olarak çaltı ağacından yapılmış nazar boncuğu takılır. Çaltı, Ege ve Akdeniz Bölgesi'nin iklimine uygun bir ağaç türüdür. Derleme Sözlüğü'nde''diken, çalı'', ''nazarlık için üçgen kesilmiş ağaç parçası'' ve ''maki'' olarak tanımlanmaktadır. Çaltı rhamnaaceae familyasındandır ve Latince adı Paliurusspina-christidir. Silifke'de çoğunlukla çaltı ya da çaltı dikeni olarak adlandırılan bitki, literatürde çalı dikeni, çalı tohumu, çatlı dikeni, çeşmezen, İsa dikeni, Kara diken, Kara Çalı olarak yöreye göre değişik isimler almaktadır. Silifke 'nin en büyük köyü olan Çaltıbozkır'da adını bu bitkiden almaktadır.''
