Memurlar İçin Yeni Çalışma Saatleri Belirleniyor: Çalışma Sürelerinde Değişiklik Yolda
Türkiye'de genel olarak 40 saatlik çalışma süresiyle bilinen memur çalışma saatleri, yeni bir döneme girmeye hazırlanıyor. 13 Aralık 2023 tarihinde yapılan açıklamalara göre, çalışma saatlerinin tarihsel seyirinden ve pandemi sonrası esnek çalışma düzenlerinin yaygınlaşmasından kaynaklı olarak, çalışma sürelerinde revizyonlar yapılması gündemde.
Çalışma saatlerinin dünya genelinde 8 saat olarak uygulandığı bir dönemde, Türkiye'de haftalık 40 saatlik çalışma süresi, memurlar için geçerli olan bir düzen. Ancak, pandemi sonrasında esnek çalışma ve uzaktan çalışma gibi yöntemlerin yaygınlaşması, çalışma saatleri konusunda farklı formüllerin değerlendirilmesine neden olmuştur.
Meclis Araştırma Hizmetleri Başkanlığı'nın yaptığı araştırmada, çalışma saatlerinin tarihsel olarak azalma eğiliminde olduğuna ve uzun çalışma sürelerine engel olunarak iş gücünün korunması hedeflendiğine vurgu yapılmaktadır. Bu çabaların, halk sağlığına katkı sağlamak, verimliliği artırmak ve ailelere daha fazla zaman ayırmak amacını taşıdığı belirtiliyor.
Araştırmada ayrıca, dünya genelindeki çalışma süreleri uygulamalarına da değinilmiş. Örneğin, Fransa'da yasal haftalık çalışma süresi 35 saat iken, Belçika, Avustralya gibi ülkelerde bu süre 38 saate kadar çıkabiliyor. İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde ise bazı şehirlerde 4 günlük mesai uygulamasına geçildiği belirtiliyor.
Türkiye'de ise çalışma sürelerindeki esneklik ve değişikliklere dair yapılacak düzenlemelerin, sosyal güvenlik mevzuatını esnek çalışma modellerine uyumlu hale getirme amacı taşıdığı ifade ediliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yeni nesil çalışma modellerine uyum çalışmaları bu bağlamda hızla devam ediyor.
Çalışma sürelerinin gözden geçirilmesi, uzaktan çalışma, kısmi süreli çalışma gibi esnek çalışma modelleriyle birlikte iş dünyasının ihtiyaçlarına ve iş-özel yaşam dengesine daha uygun hale getirilecek. Çalışanların daha etkili ve sağlıklı bir iş yaşamına kavuşması hedefleniyor.
Fazla çalışma konusunda ise çalışanın fazla mesaiye kaldığını ispatlaması gerektiği vurgulanıyor. İspatlamak için bordro, giriş çıkış belgeleri gibi yazılı delillerin yanı sıra tanıklık da kabul edilebiliyor. Fazla mesai süresi bir yılda 270 saati geçemezken, bu süreyi aşan fazla çalışma ücreti çalışana ödenmek durumunda.
Fazla çalışma ücreti, normal çalışma brüt ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 artırılmasıyla hesaplanıyor ve kıdem tazminatına da dahil ediliyor. Fazla çalışma yapmak istemeyen personel, daha önce verdiği onayı 30 gün önceden bildirmek kaydıyla geri çekebiliyor. Çalışma saatlerinin haftanın çalışılan günlerine göre farklı belirlenebilmesi için işveren ve işçi arasında anlaşma şartı bulunuyor.
Çalışma saatlerindeki bu olası değişikliklerin, memurların iş-özel yaşam dengesine olumlu katkı sağlaması ve daha sağlıklı bir çalışma ortamı yaratması bekleniyor.**