“Tavuğun büyüğü kazdır Hıdırellezden sonrası yazdır.”
Bu güne yeşil karşılığındaki "hızır" kelimesinden hareketle yeşeren gün adı verildiği kabul edilir. İnsanların kıştan kurtuluşlarının bir işareti ve baharı karşılama, kırlara çıkma, eğlenceli vakit geçirme, adak adama, dilekte bulunma şeklindeki pratiklerin icra edildiği gündür.
İnanışa göre, Hızır ve İlyas Peygamber her bahar başlangıcında 6 Mayıs'a rastlayan günde buluşup görüşürler.
Mevsimlik bayramlardan biri olan Hıdırellez, Türkiye'nin hemen her yöresinde kutlanır. Büyük şehirlerde daha az olmak üzere, kasaba ve köylerde Hıdırellez için önceden hazırlık yapılır.
Anadolu'nun kimi yörelerinde Hıdırellez günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır.
Hıdırellez gecesi bereket vereceği inancıyla yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ bahçe, araba, para vb. isteyen kimseler, bu gece gül dalının altına isteklerinin sembollerini bıraktıklarında Hızır'ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar.
Hıdırellezde baht açma törenleri de oldukça yaygın olarak uygulanan pratiklerdendir. Kızlar bahtlarının açılması için geceden gül dallarına kırmızı bezler bağlayıp, dibine yüzük bırakırlar.
Eskişehir ve çevresinde Hıdırellez günü kırlara çıkan genç kızlar ve erkeklerin sırtlarına yeşil dallarla vurarak "şansın açılsın" derler.
İstanbul ve çevresinde "baht açma", Denizli ve çevresinde "bahtiyar", Yörük ve Türkmenlerde "mantıfar", Balıkesir ve çevresinde "dağlara yüzük atma" adı verilen törensi pratikler icra edilir.
Peki siz Hıdırellezde ne yapıyorsunuz?
Kaynak: Anadolu Halk Takvimi, Ergün Veren, 2019.