TBMM Genel Kurulunda önceki gün kabul edilen torba yasa teklifiyle Tüketici Kanununda tüketici lehine ve aleyhine iki değişiklik yapıldı. Buna göre tüketici uyuşmazlıklarında parasal sınır 6 bin liraya yükseltildi. 

Bu değişiklik, cep telefonu, tablet, bilgisayar gibi satın almalardaki uyuşmazlıklar için de tüketici hakem heyetlerine başvurulabilsin diye yapıldı. Ancak elektrik, su, telefon faturasını ödeyemeyen tüketici için şirketlere ve bankalara hakem heyetine gitmeden doğrudan ‘icra’ yolu açıldı.

İŞTE O GEREKÇE

Değişiklik gerekçesinde “Günümüzde tüketicilere yeni arz edilen, özellikle teknolojik ve/veya elektronik malların  -akıllı telefon, bilgisayar, tablet vesaire gibi- fiyatları yüksek tutarlı olabilmektedir. Bireysel olarak kullanılan söz konusu ürünlerin uyuşmazlığa konu edilmesi hâlinde tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurulara ilişkin parasal sınırlar çok düşük kalmaktadır. Tüketici hakem heyetlerinin gerek yirmi iki yıllık tecrübesi gerekse altyapısının güçlendirilmiş olması dikkate alındığında, özellikle bireysel kullanılan ancak yüksek tutarlı mallara ilişkin uyuşmazlıkların, tüketici mahkemelerine gitmeden tüketici hakem heyetlerinin görev alanında çözüme kavuşturulmalarını temin etmek amacıyla parasal sınırların yeniden güncellenmesine ihtiyaç duyulmuştur” denildi.

FATURASINI ÖDEYEMEYEN İLAMSIZ İCRAYA

Telekom, telefon, elektrik, su şirketleri, bankalar tüketicilerle yaşanan 3 bin 600 liranın altındaki uyuşmazlıklarda mahkeme kararı olmaksızın, ‘ilamsız icraya’ gidemiyorlardı. Yapılan değişiklikle şirketler ve bankalar, 6 bin liranın altındaki alacakları için mahkeme kararı olmaksızın faturasını ya da banka borcunu ödemeyen tüketiciyi icraya verebilecek. 

GEREKÇESİ EŞİTSİZLİK

Şirketlerin yoğun şikayetlerine neden olan bu durum önceki gün Tüketici Kanununda yapılan değişiklikle aşıldı. Ak Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş imzasıyla verilen değişiklik önergesinin gerekçesinde “Bu madde ile uygulamadaki önemli bir ihtiyacın karşılanması amaçlanmaktadır. Tüketici hakem heyetleri; tüketici işlemlerinden doğan uyuşmazlıkların çözümünde, mahkeme öncesi çözüm mercii olarak görev yapmaktadır. Tüketicilerin taraf olduğu uyuşmazlıklarda 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun uygulanamayacağı şeklinde değerlendirmelere sebep olmaktadır. Bu durum, ilamsız icra yolunu kapatmakta, hak arama ve eşitlik ilkelerine aykırılık teşkil etmekte ayrıca tüketici hakem heyetlerinin iş yükünü de gereksiz şekilde arttırmaktadır. Maddede yapılan değişiklik ile icra iş ve işlemlerine ilişkin hususlarda tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunluluğu aranmaksızın 2004 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanabileceği vurgulanmıştır” denildi.

Değişikliğin yürürlüğe girebilmesi için 506 sayılı yasa teklifinin Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından onaylanarak, Resmi Gazete’de yayımlanması gerekiyor. 

DOĞRUDAN İCRANIN YOLU AÇILIYOR

Avukat Gökhan Candoğan sözkonusu değişiklikle şirketlerin, bankaların tüketiciyi ödemediği bir faturası için doğrudan icraya koyma yolunun açıldığına dikkat çekti. Oysa Yargıtay kararları nedeniyle Tüketici Kanunundaki uyuşmazlık sınırının altındaki alacaklar için ilamsız icra yapılamadığını anımsatan Candoğan, bu değişiklikle vatandaşa doğrudan icra gönderilebileceğini söyledi. Candoğan, bu durumda tüketicinin 7 gün içinde borcunu ödemesi veya itiraz etmesi gerekeceğini; davayı kaybettiğinde ise hem mahkeme harcını, hem de avukatlık ücretini ödemek zorunda kalacağını belirtti. Oysa konu tüketici hakem heyetlerindeyken icrasız çözülebildiğini anlatan Candoğan, “Bu değişiklikle elektrik, su, telefon, internet gibi fatura, bankacılık kredi kartları, krediler gibi tüketicinin taraf olduğu bütün uyuşmazlıklarda icra yolunun açık olduğu vurgulanmış oldu. Oysa hükümet, yargı üzerindeki iş yükünü azaltmak için uyuşmazlıkların yargıya gelmeden çözülmesi için uzlaşma, arabuluculuğu teşvik ederken bu tam tersi bir uygulama. Ama kayıp kaçak davalarında elektrik şirketleri lehine geriye dönük yasa çıkarıldığını anımsarsak bu da benzeri bir niyetle yapılmış bir yasa değişikliği olarak görünüyor” dedi.