Üretici-Market Fiyat Farkı: Tüketicinin Cebi Yanıyor
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) kasım ayı verilerine göre, üretici ve market fiyatları arasındaki uçurum, tüketicilerin bütçesini zorluyor. TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar'ın açıklamasına göre, kasım ayında 42 ürünün 38’inde fiyat artışı yaşanırken, yalnızca 4 üründe düşüş görüldü.
En Yüksek Fiyat Farkı Limonda
Bayraktar, limonun üretici ile market fiyatları arasındaki farkta %253,7 ile zirvede olduğunu belirtti. Üreticide 8,25 TL olan limonun markette 29,18 TL’ye satıldığını ifade eden Bayraktar, şu örnekleri verdi:
- Patates: Üreticide 6,13 TL, markette 18,69 TL (%204,9 fark)
- Kuru kayısı: Üreticide 135 TL, markette 401,52 TL (%197,4 fark)
- Havuç: Üreticide 11,50 TL, markette 33,71 TL (%193,1 fark)
- Antep fıstığı: Üreticide 240 TL, markette 693 TL (%188,7 fark)
En Çok Artış Patlıcanda
Marketlerde kasım ayında fiyatı en çok artan ürün %69,2 ile patlıcan oldu. Onu %47,5 ile domates, %42,3 ile kuru soğan, %39,4 ile karnabahar izledi. Fiyatı en çok düşen ürünler ise %17,2 ile portakal, %4,4 ile limon ve %3,2 ile tavuk eti olarak kaydedildi.
Üreticide Fiyat Değişimleri
Üretici tarafında, fiyatı en çok artan ürün %153,4 ile karnabahar oldu. Beyaz lahana %113,8, patlıcan ve kuru soğan ise %100 oranında fiyat artışı gördü. Limonda ise üretici fiyatı %17,5 düşerek en fazla gerileyen ürün oldu.
Fiyat Değişimlerinin Nedenleri
Bayraktar, fiyatlardaki dalgalanmanın temel nedenlerini şöyle açıkladı:
- Artış Nedenleri: Mevsimsel geçiş, işçilik ve depo maliyetleri, arz düşüşü (örneğin patlıcan ve karnabahar).
- Düşüş Nedenleri: Arz artışı (örneğin limon ve kabak).
- Zeytinyağı piyasasında ise durgunluk nedeniyle talep azalması fiyatları aşağı çekti.
Çözüm Önerileri
Bayraktar, fiyat farklılıklarını minimize etmek için tarım politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Üretici maliyetlerinin azaltılması ve tüketiciye adil fiyatların sunulması, hem üretici hem de tüketici için faydalı olacak.
Ekonomik krizin etkilerinin hafifletilmesi adına, tarım sektöründeki yapısal sorunların çözülmesi önem taşıyor.
