Giyilebilir kalp pilinin mucidi Canan Dağdeviren (29), ABD'de yayımlanan dünyanın en prestijli dergilerinden Forbes'un "30 yaşından küçük 30 bilim insanı" listesine girdi.
Adını Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MIT) bilimsel araştırmalarla duyuran Dağdeviren, Harvard Üniversitesi'nin Genç Akademi Üyeliği'ne seçilen ilk Türk olarak tanınıyor. Halen MIT'te çalışan Dağdeviren, listede 7'nci sırada yer buldu.
2009'DA ABD'YE GİTTİ Dağdeviren'in hayat hikâyesi de başarıları kadar çarpıcı. Öyküsü İstanbul Üsküdar'da başlıyor. Adanalı bir anne ve Sivaslı bir babanın çocuğu. Kendisini bir aşk çocuğu olarak tanımlayan Dağdeviren "Güçlü, azimli, sevgi dolu olmayı annemden, radikal karar ve risk almayı babamdan öğrendim" diyor.
DEDESİNİN ÖLÜMÜNDEN ETKİLENDİ Onu bilimsel çalışmalara yönelten ise dedesi Hüseyin Dağdeviren'in henüz 28 yaşındayken ölümü oluyor. Daha 5 yaşındayken, büyükleri ona dedesinin kalp yetmezliği nedeniyle öldüğünü anlatıyor. Bundan çok etkilenen Dağdeviren, kalp hastalıkları konusunda bir şey yapmaya karar veriyor. "Dedemin öldüğü yaşa gelene kadar mutlaka birşey yapacağım. Kalbi yetmeyen insanları kurtaracağım" diye söz veriyor kendine.
DENEYLERİNİ KARDEŞİ ÜZERİNDE DENİYOR
İlk deneylerini ise kardeşi üzerinde uyguluyor. Hayallerinin peşine düşen Dağdeviren, ilk ve orta öğrenimini Kocaeli'de tamamlıyor. Merhum Erdal İnönü'nün kendisine imzalayarak verdiği "Anılar ve Düşünceler" kitabından etkileniyor. Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü'nde okuyor. Ardından da Sabancı Üniversitesi'nde tam burslu yüksek lisans yapıp, 2009'da ABD'ye gidiyor.DEDESİNİN ÖLDÜĞÜ YAŞTA... Forbes listesindeki tek Türk bilim insanı olan Dağdeviren, kendisine ödül getiren "pilsiz çalışan kalp çipi" projesini ise geçen yıl kasımda hayata geçirdi. Dedesinin öldüğü yaştayken...
KENDİ KENDİNİ SÜREKLİ ŞARJ EDEBİLEN PİL
Dağdeviren'in kalp için ürettiği çip, kalp atışlarının oluşturduğu enerjiyi elektriğe dönüştürerek çipi devamlı şarj ediyor ve bataryaya ihtiyaç duymadan çalışabiliyor. Kalp, diyafram ve akciğerlerin hareket enerjisini, elektrik enerjisine dönüştürerek, aynı zamanda depolama yeteneğine sahip bir aygıt geliştiren ve ona "Giyilebilir kalp pili" diyen Dağdeviren, vücut içine yerleştirilebilen bu aygıtı incecik bir film tabakasına benzetiyor.
ENERJİYİ VÜCUTTAN ALIYOR
Canan Dağdeviren, konuyla ilgili şunları söyledi: "Kalp her insanın ortak birleştiricisi. Yılda 40 milyon kez atıyor. Bu enerjiyi yani kalbin enerjisini bir alet yapıp esneyebilir koşullarda kalbin üzerine yapıştırarak, o mekanik etkinliği elektrik enerjisine çevirerek çare olmak istedim ve başardım.
ARTIK AMELİYAT GEREKMEYECEK
5 ile 7 yıl arasında ömürleri olan ve riskli bir ameliyatla değiştirilmesi gereken kalp pilleri bu sayede gereken enerjiyi kendi üretebiliyor. Ve kalp pili değişmesi için iki üç kez kalp ameliyatı olmak zorunda olan insanlar için, umut oluyor. Kalp kendi işini kendi görsün istedim. Yaptığım alet kalbe zarar vermesin istedim.
BEN BİR BİLİM EMEKÇİSİYİM
Ve bu aleti tasarladım. Böylece bu alet kendi enerjisini de vücuttan almış oluyor. Yaptığım bütün işleri yıldızlara ithaf ediyorum. Çünkü gökyüzünde herkesin bir yıldızı var. Yani bu amaçla herkese ithaf etmiş oluyorum. Ben Canan insan kalmayı hayal eden bir bilim emekçisiyim."
Sabah
