Suriye’de IŞİD’e karşı bir kara harekâtının hazırlığı zaten yapılıyordu. Paris katliamları ile şimdi bu harekât daha öne çekilebilir, daha büyük çaplı ve katılımlı olabilir. Türkiye’nin de içinde olacağı böyle bir hareketin önümüzdeki dönemde gündemi belirlemesi, ekonomi ve piyasaları etkilemesi beklenebilir.
Habertürk'ten Abdurrahman Yıldırım'ın haberine göre, Paris terörünün piyasalar üzerindeki ilk etkisi ise geçici olmaya adaydır. Ama bu terörün arkasının Paris’te veya diğer Avrupa kentlerinde gelmesi durumunda ise başta seyahat ve turizm amaçlı olan güvende dramatik azalmalar beklenebilir.
-Avrupa’da terör olaylarının artmasının ABD’de faiz artırımına etkisi ancak marjinal olur. Çünkü Avrupa ekonomileri etkilenecekse Avrupa Merkez Bankası da parasal genişlemenin boyutunu ve faiz indirimini daha büyük boyutlu tutabilir. Bu da Euro’ya değer kaybettirirken doları yükseltici etki yapabilir. Doların değerini çok da yükseltmek istemeyen ABD ise faiz artırmayı daha ağırdan alabilir.
-27 Ekim’de FED’in toplantısı ile aralıkta ilk faiz artırımının yeniden güçlü bir şekilde gündeme gelmesi, ABD faizlerini yükseltti, doları da değerlendirdi. Hisse senetleri ve emtia fiyatları ise geriledi. Gelişmekte olan ülke piyasalarına da satış geldi.
-Türkiye ise 1 Kasım’da yapılan seçimlerin ardından pozitif ayrışmaya başladı. Bu nedenle gelişmekte olan ülkeler içinde parası dolara karşı değer yetirmeyen, hatta en çok değerlenen ülkelerden biri oldu. Faizler genelde düşüyor, borsa da genelde prim yaparak diğer borsalardan pozitif ayrışıyor. Bu durum görüldüğü içindir ki, son haftalarda sermaye girişlerinde pozitife dönüş ve artış var.
Bu ayrışmanın temelinde yeni ve tek başına hükümetin kurulacak olması etkili. Ama bunun yanında emtia fiyatlarındaki düşüşün getirdiği avantaj yatıyor. Gelişmekte olan ülkelerin çoğu emtia ihracatçısı iken Türkiye ithalatçı. Onlar kaybederken Türkiye kazanıyor. Sadece geçen hafta emtiaların ortalama değer kaybı yüzde 3.3’e, petrolün ise yüzde 8.2’ye vardı. Emtia Endeksi CRB 185’e indi ve 13 yıl önceye, 5 Aralık 2002 değerine geri döndü.
Türkiye, Suriye’nin ve Irak’ın komşusu ve jeopolitik riskleri var. Ama emtia düşüşünden dolayı ekonomide yakaladığı büyük bir avantajı da bulunuyor. Adeta başımıza piyango kondu. Emtia fiyatlarındaki gerileme hem cari açığı iyileştiriyor hem de TL’nin değer kaybetmediği koşullarda enflasyonun düşüşünü kolaylaştırıyor.
